Ont es Albèrt ?
Es atal que wikipedia m’aprenguèt qu’un fotograf de tria i nasquèt. Se sonava Albèrt Monier e mentre qu’avent viatjat defòra del Cantal dempuèi pichon, a Chantarela, i tornèt totjorn. Se tròba que, per de rasons personalas, m’arriba de « montar » a Orlhac regularament. Pasmens lo coneissiái pas. Cossí explicar aquel relatiu anonimat ?
Monier se classa demest los artistes del realisme poetic o del corrent umanista d’aprèp-guèrra a l’exemple de Doisneau e fòrça mai d’autres plan mai coneguts, reconeguts, celebrats e portaires d’un agach candid, sovent virat cap a Paris e son folclòre... Dins las annadas 50, Monier se faguèt tanben lo reportaire de las carrièras de Paris en cercant la beutat ordinària de las gents simplas. Mas ont tots aquels grands fotografs d’aprèp-guerra se faguèron coneisser dins la premsa, dins las galariás, Monier causiguèt de difusar son trabalh en editant de cartas postalas, genre mespresat per l’ambient artistic. Sa conviccion èra que la fotografia deu demorar accessibla a tot lo mond : « la carta postala deuriá èsser a la fotografia, çò que lo disque es a la musica », es a dire una vertadièra òbra accessibla a cadun. Es una mena de doblidar pas la natura reproductible de la fotografia, de la contornejar pas pus e atal de l’abraçar tota entièra.
Son primièr lòt de 100 000 cartas, lo tirèt dins un cabanon de la bòrda familiala de Chantarela, jos un agrandidor bricolat per el-meteis e doncas sus de vertadièr papièr fotografic refrescat al lavador. Malgrat un prètz mai naut que la carta classica, a fòrça d’obstinacion los imatges de Monier acabèron de se vendre coma de bocinets d’art fotografic. « Soi un anarquista de la fotografia ». Un anarquista que fabrica de cartas estampilhadas de son exigéncia ; cerca pas la pintoresca grandor parisenca mas un Paris vist a travèrs los uèlhs del passant, çò que paradoxalament constituís plan una exigéncia, assumissent mai una cèrta affeccion pels vagabonds. « Volguèri me grandir ambe de gents umilas », explica cranament Monier.
Maria-Helena Lafon es tanben l’autora d’una tèsi sul escrivan auvernhat Enric Pourrat, collector de contes e de las tradicions. Pourrat foguèt lo zelator de las valors paisanas, fins a las fantasmar, fins a fringar un temps ambe las idèas de Vichy abans de se’n alunhar. Pourrat e Monier foguèt d’amics lo primièr prefaciant los libres del segond, lo segond illustrant los del primièr. Dins los imatges de Monier, dins los de la vida paisana de segur, mais tanben dins los que mostran las pauras gents de la carrièra parisenca, i decelam sovent - sens torn propagandista çaquela - aqueste estacament a la terra, aquesta celebracion del rustic, la mesfisança del monument e l’ufan del modèst.
Una vida luenha de las institucions culturalas, malgrat una reconeissença tardiva d’Orlhac e de sos musèus, una duretat de ròca, una determinacion volcanica, una incapacitat de quitar una cèrta integritat conjugats a l’embòrniament del amator de fotografia e la posteritat cambia de trepador.
Referéncias : « L’Auvergne d’Albert Monier », prefaci de Maria-Helena Lafon, edicions Page Centrale, en collaboracion ambe la vila d’Orlhac e l’associacion Albèrt Monier, disponible al prèp de l’associacion.
Site de l’associacion : https://albertmonier.blogspot.com
Entrevista d’A. Monier : https://www.youtube.com/watch?v=tn8uyiTB--g